Ποιοι Είμαστε

Το Παρατηρητήριο για τα Δικαιώματα στο Χώρο της Ψυχικής Υγείας είναι μια οργάνωση που εργάζεται από το 2006 με στόχο την προάσπιση των δικαιωμάτων ατόμων που εμπλέκονται στο σύστημα υπηρεσιών ψυχικής υγείας και την προώθηση εναλλακτικών μη-ψυχιατρικών τρόπων αντιμετώπισης του ψυχικού πόνου.

Λειτουργεί με τη μορφή ενός δικτύου προσώπων που εμπλέκονται στο σύστημα της ψυχικής υγείας, δηλαδή χρηστών ψυχοκοινωνικών υπηρεσιών, συγγενών τους και επαγγελματιών ψυχικής υγείας. Είναι ανοιχτό στη συμμετοχή οποιουδήποτε άλλου προσώπου συμμερίζεται τη φιλοσοφία και τους στόχους του.

Η έδρα μας βρίσκεται στη Θεσσαλονίκη, αλλά δέχεται αιτήματα και καταγγελίες και από την υπόλοιπη Ελλάδα, και οργανώνει αντίστοιχες δράσεις, συχνά σε συνεργασία με άλλες οργανώσεις.

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΔΡΑΣΕΙΣ

Η Φιλοσοφία οι Αρχές και οι Στόχοι μας

Η Φιλοσοφία οι Αρχές και οι Στόχοι μας

Ενώ τα τελευταία χρόνια έχει συνταχθεί μια νομοθεσία που εμφανίζεται να προσπαθεί να προστατέψει τους ψυχικά πάσχοντες από πράξεις κοινωνικής βίας, στην καθημερινή πρακτική αυτό δεν επιτυγχάνεται.

ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΚΑΙ ΑΡΧΕΣ

Ενώ τα τελευταία χρόνια έχει συνταχθεί μια νομοθεσία που εμφανίζεται να προσπαθεί να προστατέψει τους ψυχικά πάσχοντες από πράξεις κοινωνικής βίας, στην καθημερινή πρακτική αυτό δεν επιτυγχάνεται.

Ο ψυχικός πόνος και οι αποκλίνουσες από το μέσο όρο ψυχικές εμπειρίες ανάγονται κοινωνικά σε μια ιδιάζουσα μορφή ασθένειας, η οποία, αντίθετα με τις άλλες, θεωρείται ότι δεν υπόκειται στο νοητικό έλεγχο αυτού που την έχει και η διαχείρισή της ανατίθεται από την πολιτεία σε συστήματα κοινωνικού ελέγχου και καταστολής, ασυμβίβαστα με την έννοια της νόσου και της θεραπείας.

Αυτή η πρακτική, βασισμένη στην αναπαραγωγή της σχετικής νοοτροπίας στους κύκλους των επαγγελματιών ψυχικής υγείας και στην άγνοια και το φόβο των πολιτών, οδηγεί στο να θεωρείται η ψυχική ασθένεια αδίκημα, για το οποίο ο πάσχοντας τιμωρείται με μια σχεδόν αυτονόητη ακύρωση του λόγου, της προσωπικότητάς του, των ικανοτήτων, των επιθυμιών, των ονείρων του, των ατομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων του, του ελέγχου πάνω στην ίδια του τη ζωή.

ΣΤΟΧΟΙ ΜΑΣ ΕΙΝΑΙ…

  • Η έναρξη μιας δημόσιας συζήτησης σε σχέση με την κοινωνική  διαχείριση του ψυχικού πόνου, με στόχο την αλλαγή της κρατούσας κοινωνικής άποψης σχετικά με την ψυχική υγεία και τη λεγόμενη ψυχική διαταραχή.
  • Η ενημέρωση της κοινής γνώμης σε θέματα δικαιωμάτων των χρηστών και των εργαζομένων στο σύστημα ψυχικής υγείας.
  • Η αντίσταση στη λογική της ιδρυματοποίησης, του κοινωνικού αποκλεισμού, της άσκησης βίας κάθε μορφής και της καταπάτησης των ανθρώπινων δικαιωμάτων στο χώρο της ψυχικής υγείας.
  • Η συμβολή στην ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών διαχείρισης του ψυχικού πόνου.
  • Η υπεράσπιση και διεύρυνση των δικαιωμάτων των ψυχικά πασχόντων μέσα και έξω από τις δομές του συστήματος ψυχικής υγείας.
  • Η προώθηση της πεποίθησης ότι τα μέλη των οικογενειών των αναφερόμενων ως «ψυχικά πασχόντων» είναι άτομα άμεσα ενδιαφερόμενα και χρήζουν ίσης προσοχής, υποστήριξης και συνυπολογισμού της άποψής τους με τους υπόλοιπους εμπλεκόμενους.
  • Η προώθηση της συμμετοχής των χρηστών ψυχοκοινωνικών υπηρεσιών σε όλα τα επίπεδα λήψης αποφάσεων που αφορούν τη ζωή τους.

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΔΡΑΣΕΙΣ

 

Οι βασικές αρχές της δράσης μας είναι:

  • η έννοια των ατομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων πολιτών, είτε αυτοί γίνονται κάποια στιγμή της ζωής τους χρήστες ψυχοκοινωνικών υπηρεσιών είτε όχι, έχει ισχύ ανεξάρτητα από τις επιστημονικές ή άλλες ερμηνευτικές θεωρίες, και αυτό δεν μπορεί να γίνεται αντικείμενο διαπραγμάτευσης
  • η καταπάτηση αυτών των δικαιωμάτων συνιστά βία, ατομική και κοινωνική, κατά των ανθρώπων, των οποίων τα δικαιώματα καταπατούνται
  • το υπάρχον σύστημα ψυχικής υγείας είναι δομημένο στο μεγαλύτερο μέρος του με τρόπο που παράγει και αναπαράγει τέτοιες μορφές βίας μέσα από την πρωταρχική πολιτική και υπαρξιακή ακύρωση των χρηστών του, αλλά και μέσα από συγκεκριμένες καθημερινές πρακτικές, μέσα και έξω από νοσηλευτικά ιδρύματα
  • το πλαίσιο αυτό συντήρησης της βίας πλήττει αναπόφευκτα, αν και με διαφορετικά προσωπεία, όχι μόνο τους χρήστες των υπηρεσιών, αλλά και τις οικογένειές τους, καθώς και τους εργαζομένους στους αντίστοιχους θεσμούς, όταν αυτοί εξαναγκάζονται από το πλαίσιο εργασίας τους να καταπατήσουν δικαιώματα συνανθρώπων τους, που βρίσκονται σε κρίσεις ζωής. Με αυτήν την έννοια πλήττεται και ολόκληρη η κοινωνία, η οποία τρέφει στους κόλπους της θεσμοποιημένα δείγματα βίας, άγνοιας και αποκλεισμού των πιο αδύναμων μελών της. Αυτό θεωρούμε ότι θίγει άμεσα το ήθος και το επίπεδο πολιτισμού όλων μας
  • ως ευαισθητοποιημένοι και συνειδητοποιημένοι πολίτες δεν θέλουμε να μείνουμε θεατές αυτής της κατάστασης, ξορκίζοντας το κακό και ελπίζοντας ότι αυτό θα «αφορά πάντα κάποιους άλλους».

ΔΡΑΣΕΙΣ

Συγκέντρωση πληροφοριών σχετικά με καταπατήσεις δικαιωμάτων:

Συγκεντρώνονται πληροφορίες σχετικά με περιστατικά κακοποίησης νοσηλευόμενων σε δημόσιες και ιδιωτικές δομές ψυχικής υγείας, περιπτώσεις καταπάτησης των δικαιωμάτων χρηστών υπηρεσιών ψυχικής υγείας, των συγγενών τους καθώς και εργαζομένων στο χώρο αυτό, περιστατικά και προβληματισμοί γύρω από δεοντολογικά ζητήματα, καθώς και ελλείψεις του συστήματος ψυχικής υγείας.

Με βάση τα αιτήματα και τις καταγγελίες που κοινοποιούνται σε αυτό, το Παρατηρητήριο μπορεί κατά περίπτωση να δράσει είτε συλλογικά, μέσω της σύνταξης έγγραφων καταγγελιών, είτε ατομικά, μέσω της υποστήριξης του άμεσα ενδιαφερόμενου ατόμου στην προάσπιση των δικαιωμάτων του, εφόσον οι άμεσα ενδιαφερόμενοι συναινούν, συμμετέχουν ενεργά, συνδιαμορφώνουν και να συναποφασίζουν σε κάθε στάδιο διαχείρισης της πληροφορίας.

Καταγγελίες για καταπατήσεις δικαιωμάτων σε ιδιωτικές κλινικές:

Τον Απρίλιο του 2008, με βάση διαμαρτυρίες από ενδιαφερόμενα πρόσωπα, το Παρατηρητήριο έκανε έγγραφη αναφορά προς το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης στην Ειδική Επιτροπή Ελέγχου Προστασίας Δικαιωμάτων Ατόμων με Ψυχικές Διαταραχές ζητώντας την εξέταση και κατά περίπτωση διόρθωση των εκεί αναφερόμενων περιστατικών ή συνθηκών. Η Επιτροπή διενέργησε σχετικό έλεγχο και διατύπωσε συστάσεις προς τις αναφερόμενες κλινικές, οι οποίες δεν τηρήθηκαν.

Πλαισίωση Γραφείου για την ενημέρωση του κοινού στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης:

Από το 2005 ως το 2013 εθελοντές μέλη του Παρατηρητηρίου πλαισίωσαν Γραφείο Ενημέρωσης νοσηλευομένων και συγγενών τους στο χώρο του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης, σχετικά με τα δικαιώματά τους και τυχόν καταπατήσεις τους.

Ατομική υποστήριξη ατόμων στην προάσπιση των δικαιωμάτων τους:

Ατομική υποστήριξη ατόμων στην προάσπιση των δικαιωμάτων τους: Σε περιπτώσεις ατόμων που απευθύνονται στο Παρατηρητήριο προσωπικά με καταγγελίες σχετικά με καταπάτηση των δικαιωμάτων τους στα πλαίσια της εμπλοκής τους με υπηρεσίες ψυχικής υγείας ή εκφράζοντας βούληση για άσκηση δικαιωμάτων τους, το Παρατηρητήριο τα υποστηρίζει μέσω

(α) ενημέρωσής τους για τα δικαιώματά τους και τις νόμιμες διαδικασίες για να τα προασπίσουν

(β) διασύνδεσης με νομικούς ή άλλους επαγγελματίες που μπορούν να κινήσουν τις νόμιμες διαδικασίες εκ μέρους τους

γ) επαφής μέλους του Παρατηρητηρίου με γιατρούς του ιδρύματος εγκλεισμού τους.

Πρόκειται για ένα κείμενο, που υπογράφεται ενώπιον συμβολαιογράφου ή δικηγόρου, στο οποίο διατυπώνεται η ενήμερη βούληση του ατόμου σε περίπτωση ενδεχόμενου ακούσιου ή εκούσιου ψυχιατρικού εγκλεισμού, σχετικά με το τι επιτρέπει και τι απαγορεύει να ασκηθεί ως θεραπεία ή άλλος χειρισμός πάνω στο σώμα και το πνεύμα του, σύμφωνα με το συνταγματικό δικαίωμα περί προσωπικής ελευθερίας και αυτοδιάθεσης.

Ο υπογράφων ορίζει συγκεκριμένα πρόσωπα εμπιστοσύνης, στα οποία αναθέτει να φροντίσουν για την τήρηση της εκπεφρασμένης βούλησης του με όλα τα νόμιμα μέσα σε περίπτωση ακούσιας ή και εκούσιας προσαγωγής του σε ψυχιατρική μονάδα.

Το Παρατηρητήριο υποστηρίζει οποιονδήποτε το επιθυμεί στη σύνταξη της ψυχιατρικής του διαθήκης μέσω

(α) παροχής πληροφοριών

(β) παροχής προτύπου ψυχιατρικής διαθήκης στην ιστοσελίδα του

(γ) ατομικής συμβουλευτικής για τη σύνταξη Ψ.Δ.

δ) διασύνδεσης με νομικούς επαγγελματίες για την υπογραφή της.

Δίκτυο υποστήριξης ανθρώπων που θέλουν να διακόψουν τα ψυχοφάρμακα:

Δίκτυο υποστήριξης ανθρώπων που θέλουν να διακόψουν τα ψυχοφάρμακα: Στο Δίκτυο συμμετέχουν επαγγελματίες ψυχικής υγείας και πρόσωπα με ψυχιατρική εμπειρία που θέλουν να υποστηρίξουν  άλλους ανθρώπους στη σταδιακή απεξάρτησή τους από χημικά ψυχοφάρμακα και την απόκτηση ή διατήρηση της ψυχικής τους υγείας χωρίς χημικά μέσα.

Το Δίκτυο δεν παροτρύνει κανέναν στη διακοπή ψυχοφαρμάκων, αλλά αποσκοπεί στη διευκόλυνση αυτών που έχουν ήδη αποφασίσει να το κάνουν, ώστε να το επιτύχουν μειώνοντας κατά το δυνατόν τους κινδύνους που απειλούν την υγεία τους από μια ξαφνική και χωρίς πληροφόρηση διακοπή.

Προώθηση εναλλακτικών τρόπων αντιμετώπισης του ψυχικού πόνου:

Προώθηση εναλλακτικών τρόπων αντιμετώπισης του ψυχικού πόνου: Με στόχο την προώθηση της ελευθερίας επιλογής, που συνιστά θεμέλιο λίθο της άσκησης των δικαιωμάτων των χρηστών ψυχιατρικών υπηρεσιών, το Παρατηρητήριο αναζητεί και προωθεί εναλλακτικούς τρόπους αντιμετώπισης του ψυχικού πόνου μέσω

(α) συλλογής σχετικού ενημερωτικού υλικού και ανάρτησής του στην ιστοσελίδα του Παρατηρητηρίου

(β) οργάνωσης εκδηλώσεων

(γ) αναζήτησης και προώθησης διαθέσιμων εναλλακτικών πρακτικών στον Ελλδικό χώρο.

Το Παρατηρητήριο εκπροσωπεί το Ελληνικό Δίκτυο Ανθρώπων που Ακούνε Φωνές στην Θεσσαλονίκη και είναι μέλος του Διεθνούς Δικτύου Ανθρώπων που Ακούνε Φωνές (Intervoice).

Γίνονται εκδηλώσεις και μεταφράζεται σχετικό υλικό (δημοσιοποιείται στην ιστοσελίδα του Παρατηρητηρίου) με στόχο την προώθηση μιας εναλλακτικής προσέγγισης στην εμπειρία των φωνών και των ασυνήθιστων ιδεών.

Τέλος, άνθρωποι που ακούνε φωνές μπορούν να λάβουν ατομική υποστήριξη στην κατανόηση και διαχείριση των φωνών από μέλη του Παρατηρητηρίου.

Ήδη λειτουργούν δύο ομάδες αυτοβοήθειας με την υποστήριξη του Παρατηρητηρίου:

α) μία ομάδα αυτοβοήθειας για ανθρώπους που ακούνε φωνές ή/και έχουν ασυνήθιστες πεποιθήσεις, στα πλαίσια του Δικτύου Ανθρώπων που Ακούνε Φωνές (τηλ. επικοινωνίας 6983 097850).

β) η ομάδα αυτοβοήθειας Ελεύθερη Πτώση «για τη θλίψη και τη Λύπη», που απευθύνεται σε άτομα με διπολικές διαγνώσεις ή/και  ακραίες εμπειρίες θλίψης (τηλ επικοινωνίας 6948 041324).

Το Παρατηρητήριο υποστηρίζει τη σύσταση και λειτουργία ομάδων αυτοβοήθειας σε άλλες πόλεις της Ελλάδας μετά από αίτημα κατοίκων εκεί, μέσω

(α) παροχής ενημερωτικού υλικού σχετικά με την αυτοβοήθεια

(β) παροχής τεχνογνωσίας και προσωπικής εποπτείας των συντονιστών της ομάδας

γ) προσωπικών επισκέψεων μελών του Παρατηρητηρίου επί τόπου για να διεξαγωγή εκδηλώσεων και συνομιλιών με το κοινό.

Ίδρυση «Σεμιναρίων πάνω στην Ψύχωση»:

Ίδρυση «Σεμιναρίων πάνω στην Ψύχωση»: Πρόκειται για μεικτές ομάδες βιωματικής κατάθεσης εμπειριών γύρω  από ακραία ψυχικά φαινόμενα με στόχο την ανάδειξη μια νέας γνωσιοθεωρίας γύρω από την Τρέλα. Σήμερα λειτουργούν 2 Σεμινάρια πάνω στην Ψύχωση στην Θεσσαλονίκη και ένα στην Πάτρα (2012, 2013, 2014).

Ζώνες Ψυχικής Υγείας Πολιτών:

Ζώνες Ψυχικής Υγείας Πολιτών: Υπηρεσία βασικής συμβουλευτικής εργασίας και κοινωνικής-πολιτικής δικτύωσης με πολίτες με ψυχοκοινωνικά αιτήματα. Σε συνεργασία με τις Επιτροπές Αγώνα και τις Συνελεύσεις  Γειτονιών, λειτουργούν σήμερα τρεις Ζώνες, στην Τούμπα, το Φάληρο και το Κέντρο της Θεσσαλονίκης (2013).

Ψυχικός πόνος και αποκλείνουσες ψυχικές εμπειρίες

Ο ψυχικός πόνος και αποκλίνουσες από τον μέσο όρο ψυχικές εμπειρίες ανάγονται κοινωνικά σε μια ιδιάζουσα μορφή ασθένειας, η οποία, αντίθετα με όλες τις άλλες, θεωρείται ότι δεν υπόκειται στον νοητικό έλεγχο αυτού που την έχει, και η διαχείρισή της ανατίθεται σε συστήματα κοινωνικού ελέγχου και καταστολής, ασυμβίβαστα με τις έννοιες τόσο της νόσου, όσο και της θεραπείας.

Μετατρέπεται έτσι συχνά στην πράξη σε αδίκημα, για το οποίο το πάσχον υποκείμενο “τιμωρείται” από την κοινωνία και το αντίστοιχα οργανωμένο σύστημα ψυχικής υγείας, με μια σχεδόν αυτονόητη ακύρωση του λόγου, της προσωπικότητάς του, των ικανοτήτων, των επιθυμιών, των ονείρων του, των ατομικών και κοινωνικών του δικαιωμάτων, του ελέγχου του πάνω στην ίδια του τη ζωή.

Παρατηρητήριο για τα Δικαιώματα στην Ψυχική Υγεία

Οι μορφές διαχείρισης της ψυχικής, κοινωνικής ή άλλης απόκλισης, αποτελούν έναν από τους σημαντικότερους δείκτες πολιτισμού μιας κοινωνίας.

Εγγραφή στο Παρατηρητήριο για τα Δικαιώματα στην Ψυχική Υγεία

Εγγραφείτε για να λαμβάνετε πρώτοι τα νέα μας

Όλες οι Δράσεις μας προσφέρονται Δωρεάν

ΟΛΕΣ ΟΙ ΔΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟΥ ΠΡΟΣΦΕΡΟΝΤΑΙ ΑΠΟΛΥΤΩΣ ΔΩΡΕΑΝ

Όλες οι Δράσεις του Παρατηρητηρίου προσφέρονται ΑΠΟΛΥΤΩΣ ΔΩΡΕΑΝ και στηρίζονται ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ στην Κοινωνική Αλληλεγγύη των Μελών του με την υπόλοιπη Κοινωνία.

Πως μάθατε για εμάς;